رهبر معظم انقلاب روی جهاد تبیین تأکیدات بسیاری دارند؛ امری که در عصر حاضر با توجه به تلاش دشمن در عرصه جنگ نرم و سیاهنمایی در عرصههای گوناگون، از علمی و فناوری تا پزشکی و فضایی و هستهای از الزامات جامعه انقلابی ایران است که توانسته در این چهار دهه «ما میتوانیم» را به معنای واقعی به منصه ظهور برساند. در همین زمینه و برای بررسی بیشتر ضرورت جهاد تبیین در عرصه علمی و فناوری «صبح صادق» با دکتر «محمدمهدی نژادنوری»، عضو هیئت علمی دانشگاه مالک اشتر مصاحبهای داشته است که در ادامه میخوانید.
به نظر شما، جهاد تبیین در عرصه فناوری و علمی به چه صورت باید رقم بخورد؟
جهاد تبیین یعنی آنچه دشمن قصد تغییر آن را دارد و میخواهد چیز دیگری را در اذهان جا بیندازد. طبق چیزی که حضرت آقا تأکید دارند، تلاشی در جهت خنثیسازی دشمن و فعالیتهایش است و به عبارتی جهاد تبیین، یعنی روشنسازی، شفافسازی و ارائه درست موضوعی که مورد توجه دشمن و ماست. جهاد علمی در حوزه علمی و بحثهای سلامت، یعنی اینکه ما به درستی به مخاطبانمان به ویژه نسل جوان و آنهایی که در حال آموزش فعالیتهای علمی هستند، تبیین کنیم که علم چه جایگاهی را در اسلام داشته و چه اهمیت و اثری را برای پیشرفت کشور در زمینه اقتدار، رفاه و رونق جامعه به دنبال دارد. اگر این مهم انجام شود و تلاش دشمن برای القای اینکه شما نمیتوانید، زیرساختهای لازم را ندارید، فاصله شما از دنیا خیلی زیاد است و تلاشهایتان بیهوده است و... را بتوانیم برای جامعه خنثی کنیم و نشان بدهیم که میتوانیم پیشرفت کنیم و به نتیجه برسیم؛ به نظر من جهاد تبیین در حوزه علم و فناوری را به منصه ظهور رساندهایم.
وظیفه مسئولان و فعالان حوزه علم و فناوری و پزشکی در امر جهاد تبیین چیست و چطور باید با تبیین جلوی سیاهنمایی دشمن را در حوزه پزشکی و فناوری و علمی کشور بگیریم؟
در این عرصه و عرصههای مشابه فقط صحبتها و مکتوبات نیست که در ذهن و دل مردم اثر میکند؛ از طرفی این کار نمیتواند خیلی در جامعه مخاطب عمیق و تأثیرگذار باشد؛ بلکه مخاطبان باید نتیجه این فکر و این نگاه و این تبیین را در عمل ببینند. اگر دیدند، باورشان قوی میشود؛ برای نمونه بندهای که تأثیری در توسعه علم و فناوری، یا مدیریت و سرمایهگذاری در این عرصه دارم، باید به نحوی عمل کنم که نتایج آن بروز و ظهور پیدا کند و در عمل از سوی مردم دیده شود.
فرض کنید اگر از فضا صحبت میکنیم، اگر از قدرت دفاعی صحبت میکنیم، از ربات و هوش مصنوعی و خودروی خورشیدی و... صحبت میکنیم، باید عملاً نشان دهیم که به همه اینها دست پیدا میکنیم، کیفیت خوب ارائه میکنیم و در حوزه سلامت انواع و اقسام داروهای مهم و حیاتی را تولید میکنیم و به دست مردم میرسانیم؛ آن وقت آن حرفهای ما هم اثر میگذارد که ما توانمندیم و میتوانیم به قلههای علم دست پیدا کنیم و آنچه دشمن میگوید و میخواهد جامعه را تخریب کند هم خود به خود خنثیسازی میشود.
این تبیین چه خللی به جبهه دشمن که تمام قد به دنبال وارونهنمایی دستاوردهای ما در عرصه علمی و فناوری است، وارد میآورد؟
بدیهی است که مانند جبهه جنگ سرد وقتی دشمن احساس کند عملیات و اقداماتش نمیتواند او را به اهدافش برساند و ما از میدان به در نمیرویم؛ بلکه متقابل عمل میکنیم، خودش را در خطر خواهد دید یک حالت بازدارندگی ایجاد میشود و در نهایت او را از اینکه بتواند علیه ما عملیات کند، مأیوس کرده و سبب عقبنشینی وی میشود و آن وقت است که دانشمندان، مخترعان و مهندسان ما با سرعت و قابلیت بیشتری میتوانند کارشان را ادامه بدهند.
آیا نمونه عینی در حوزه علمی و فناوری در زمینه جهاد تبیین داریم که بتوانیم مثال بزنیم؟
نمونه عینی مانند فعالیت فضایی، فناوریهای دفاعی که بازدارندگی برای ما ایجاد کرده است؛ مانند پهپاد و موشک و سیستمهای الکترونیکی که الان دشمن میداند اگر بخواهد سر به سر ما بگذارد یا خرابکاری کند، متقابلاً لطمه خواهد دید یا نمونه عینی خیلی مهمی که این روزها بحث خیلی داغی دارد، فناوریهای هستهای ماست؛ دشمن زمانی میگفت شما حق ندارید یک سانتریفیوژ هم داشته باشید، ولی الآن به حق غنیسازی ما گردن گذاشته است.
در زمینههای دیگر مانند ساختوسازها و طرحهای عمرانی، الان ما مشاورههای خارجی برای بحثهای ساختوساز، جادهسازی، شهرسازی و... نداریم و خودمان این کارها را انجام میدهیم؛ ولی چون در برخی از صحنهها هنوز آن قوت را کسب نکردهایم، دشمن امیدوار است که بتواند از آن طریق نفوذ کند و ذهنیت مردم را در اختیار بگیرد و ناامیدی و بیاعتمادی را رواج بدهد؛ در حالی که ایران امروز در مسیر پیشرفت و دستیابی به همه فناوریهای روز قدم گذاشته است؛ ولی باید این مهم را از طریق تبیین نشان دهد.
کمکاریهایی که بعضا مسئولان و دستاندرکاران و فعالان حوزههای مختلف در عرصه جهاد تبیین دارند، چگونه موجب دلسردی مردم و تأثیر تلاشهای دشمن میشود؟
ببینید یک نمونه خیلی عینیتر همین واکسن کروناست، واکسنی که همه دنیا به دنبال کشف و ساخت آن بود و دشمن روزهای اول میگفت شما کجا! واکسن کجا؟ اما امروز میبینیم واکسن در کشور ما استانداردهای لازم جهانی را گرفته و اثر بخشیاش هم کاملاً مشخص شده است. دشمن برای اینکه ما را مأیوس کند و از ادامه راه بازدارد، گام به گام با ما میجنگید، اول میگفت اصلاً نمیشود؛ کمی بعد گفت این واکسن استاندارد نیست، استاندارد که گرفت، گفت تأثیر ندارد، تأثیرگذاریش که مشخص شد، گفت این را نمیتوانند تولید کنند، تولید که شد گفت باید از سازمان بهداشت جهانی مجوز بگیرند و... . این داستان همچنان ادامه دارد؛ یعنی گام به گام تلاش میکند که این دستاوردها نادیده گرفته شود و مردم ما را مأیوس کند؛ چه در توسعه این علوم و فناوری و چه در بهکارگیری آن.
اما نقشآفرینیای که اقشار گوناگون مردم به ویژه آنها که پیشگام بودند داشتند، باعث شده که تا الان به لطف و عنایت الهی در این عرصه تبلیغات دشمن خنثی شود و مردم ما به خوبی از واکسنهای داخلی استقبال میکنند و حتی الان این واکسنها قابلیت صادراتی پیدا کرده و در آینده نزدیک شاهد صادرات هم خواهیم بود؛ اما مسئولان و دستاندرکاران باید در مسیر جهاد تبیین و روشنگریهای لازم گامهای مؤثری بردارند تا توطئه دشمن خنثی شود.
تمام کسانی که دستاندرکار این قضیه هستند، باید حواسشان باشد و افکار عمومی را مورد توجه قرار دهند که ذهنها و دلها هم نسبت به این قضیه بیش از پیش به شکل صحیح و با انتظارات مناسب شکل بگیرد و طوری نشود که دشمن بر ذهن و دل مردم ما سوار شود؛ یعنی هم باید کار کرد و هم روشنگری و هر دوی اینها لازم است.